Dijital paranın Türkiye iktisadı üzerindeki potansiyel tesirlerin pahalandıran Bilgisayar Mühendisliği Kısmı Lideri Prof. Dr. Burhan Pektaş, “Türkiye, dijital iktisat stratejisinin değerli bir bileşeni olabilecek dijital liranın tanıtımını gerçekleştirmelidir.” dedi.

Prof. Dr. Burhan Pektaş: 

“Dijital para, Türkiye’yi global dijital ekonomilerle daha yakından bütünleştirerek hudut ötesi süreçleri kolaylaştırabilir.”

Üsküdar Üniversitesi Mühendislik ve Tabiat Bilimleri Fakültesi (MDBF) Bilgisayar Mühendisliği Kısmı Lideri Prof. Dr. Burhan Pektaş, dijital paraya geçişin avantajlarını, dezavantajlarını ve ülke iktisadı üzerindeki potansiyel tesirlerini kıymetlendirdi.

Dijital paranın avantajları neler?

Dijital paranın süratle hayatımıza giren yeni bir uygulama olduğunu belirten Prof. Dr. Burhan Pektaş, işletmelerin dijital ödeme sistemlerine geçişinde kıymetli artılar ve kimi riskler bulunduğunu vurguladı.

Prof. Dr. Burhan Pektaş, dijital paraya geçmenin avantajlarını şöyle sıraladı:

“Dijital para kolay, süratli ve temassız süreçlere imkan tanır ve kullanıcı tecrübesini geliştirir. Basım, dağıtım ve elleçleme üzere fizikî nakitle bağlı maliyetleri azaltır. Ayrıyeten dijital süreçler takip edilebilir, dolandırıcılık, kara para aklama ve başka yasa dışı faaliyetleri azaltır. Cep telefonları ve internet erişimi aracılığıyla banka hesabı olmayan yahut yetersiz banka hesabı olan bireylere finansal hizmetlere erişim sağlar. Süreçleri hızlandırır, ödeme müddetlerini azaltır ve genel ekonomik üretkenliği artırabilir.”

Yaşlı nüfus yahut dijital aygıtlara erişimi olmayanlar ahenk sağlamada zorlanabilir 

Dijital paraya geçmenin dezavantajları konusunda da bilgi veren Prof. Dr. Burhan Pektaş, şöyle devam etti:

“Dijital para süreçleri takip edilebilir, bu da bilgi kapalılığı ve nezaret konusunda tasalara yol açar. Dijital cüzdanları ve ödeme sistemlerini gaye alan bilgisayar korsanlığı, dijital hırsızlık ve siber taarruz riskinin artmasına neden olur. Tüm bölgelerde mevcut yahut muteber olmayabilecek sağlam bir dijital altyapı gerektirir. Üstelik internet erişimindeki kesintiler, elektrik kesintileri yahut sistem arızaları süreçleri durdurabilir. Yaşlı nüfus yahut dijital aygıtlara erişimi olmayanlar ahenk sağlamayı güç bulabilir.”

Dijital para kullanımının etkileri…

Dijital para kullanımının tesirlerine de işaret eden Prof. Dr. Burhan Pektaş, “E-ticaretin artması ve nakit sürece maliyetlerinin azalmasıyla işletmelerin çalışma halini yine şekillendirebilir. Merkez bankaları para arzı üzerinde daha fazla denetime sahip olabilir ve bu da para siyasetinin uygulanmasını kolaylaştırabilir. Dijital cüzdanlar ve finansal teknoloji tahlilleri öne çıktıkça klâsik bankacılık hizmetlerine olan bağımlılığın azalmasına yol açabilir.” biçiminde konuştu.

Dijital paranın güvenlik riskleri nelerdir?

“Dijital paranın siber hücumlar, data ihlalleri, sahtekarlık, teknik güvenlik açıkları üzere birçok farklı taraftan güvenlik riskleri bulunmaktadır.” diyen Prof. Dr. Burhan Pektaş, şöyle devam etti:

“Bunları şöyle özetleyebiliriz. Dijital ödeme sistemleri ve cüzdanlar, bilgisayar korsanlığı, kimlik avı ve makus hedefli yazılım taarruzlarına karşı savunmasızdır. Şahsî ve finansal datalar tehlikeye atılabilir ve bu da kimlik hırsızlığına ve finansal kayıplara yol açabilir. Yetkisiz süreç ve dijital para ünitelerinin sahtekarca kullanımı riskinin artmasına neden olur. Dijital platformların yazılımlarındaki kusurlar ve kusurlar makus niyetli bireyler tarafından istismar edilebilir. Bu durumlara karşı işletmelerin alabileceği birtakım tedbirler vardır. Bunları da kısaca şöyle sıralayabiliriz; Güçlü şifreleme, çok faktörlü kimlik doğrulama ve tertipli güvenlik güncellemeleri uygulamak. Çalışan çalışanı kimlik avı teşebbüslerini ve başka yaygın siber tehditleri tanıma konusunda eğitmek. Güvenlik açıklarını belirlemek ve azaltmak için nizamlı olarak güvenlik kontrolleri ve risk değerlendirmeleri yapmak. İnançlı bilgi depolama tahlilleri kullanmak ve bilgi muhafaza yönetmeliklerine ahengi sağlamak. Ayrıyeten siber olaylardan kaynaklanabilecek mümkün finansal kayıplara karşı korunmak için işletmeler siber sigorta yaptırmayı düşünebilirler.”

Dijital paranın Türkiye iktisadı üzerindeki potansiyel tesirleri nelerdir?

Prof. Dr. Burhan Pektaş, dijital paranın Türkiye iktisadı üzerindeki potansiyel tesirlerini de şu halde kıymetlendirdi:

“Dijital para, Türkiye’deki gereğince hizmet alamayan bölgelere finansal erişim sağlayarak ekonomik iştiraki artırabilir. Çevrimiçi süreçleri kolaylaştırır, potansiyel olarak e-ticareti ve dijital işletmeleri canlandırır. Dijital süreçlerin takibi daha kolaydır, bu da gayri resmi iktisadın boyutunu küçültebilir ve vergi gelirlerini artırabilir. Türkiye Merkez Bankası, para arzı üzerinde daha kesin bir denetime sahip olabilir ve ekonomik istikrarı güzelleştirebilir. Ulusal bir dijital para ünitesi, yabancı dijital para ünitelerine olan bağımlılığı azaltarak Türk lirasının istikrarına yardımcı olabilir.”

Türkiye’de dijital para kullanımı nasıl bir gelişim gösterebilir?

Bu bahisteki iddialara de işaret eden Prof. Dr. Burhan Pektaş, “Türkiye, dijital iktisat stratejisinin değerli bir bileşeni olabilecek dijital liranın tanıtımını gerçekleştirmelidir. Dijital altyapı güzelleştikçe ve akıllı telefon penetrasyonu arttıkça, daha fazla işletme ve tüketicinin dijital ödemeleri benimsemesi mümkündür. Finansal teknoloji (fintech) bölümünün, dijital paraya nazaran uyarlanmış daha yenilikçi finansal tahliller sunarak genişlemesi beklenebilir. Güvenliği, tüketici muhafazasını ve finansal istikrarı sağlamak için dijital para üniteleri ve ödeme sistemleri etrafında daha kapsamlı düzenlemeler beklenebilir. Dijital para, Türkiye’yi global dijital ekonomilerle daha yakından bütünleştirerek hudut ötesi süreçleri kolaylaştırabilir.” formunda kelamlarını tamamladı.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı