SELÇUK OKTAY
Türkiye’nin ana ihracat pazarlarındaki ekonomik aktiviteye ait olumsuz sinyaller derinleşiyor.
Ekim ayına ait öncü imalat satınalma yöneticileri endeksleri (PMI) Avrupa’da işlerin daha da berbata gittiğine işaret etti.
Türkiye’nin ihracatında birinci sırada yer alan Almanya’da Ekim ayında imalat PMI 45,7 ile Haziran 2020’den bu yana en düşük düzeye geriledi. Ülkede imalat dalında böylece pandemi sürecinden bu yana en yüksek daralma sinyali kaydedildi.
Piyasanın beklentisi Ekim’de Avrupa’nın en büyük iktisadında PMI’ın 47 olarak gerçekleşmesi tarafındaydı. Almanya’da imalat göstergesi hayal kırıklığı yaratırken, Türkiye’nin ihracatı için de alarm veren bir işaret olarak öne çıktı.
Ticaret Bakanlığı’nın bilgilerine nazaran Ocak-Eylül 2022 devrinde Türkiye’nin Almanya’ya ihracatı 15,7 milyar dolar oldu. Bu devirde Türkiye’nin toplam ihracatı ise 188,2 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu sayılar Türkiye’nin her 100 dolarlık ihracatından 8,4 dolarının Almanya’ya yapıldığını gösteriyor. 2021 yılının tamamı için de misal bir paydan kelam etmek mümkün.
Euro Bölgesi’nin tamamında da imalat kesiminde PMI 46,6 pandemi periyodundan bu yana en düşük düzeye geldi.
İngiltere’de de iktisattan makûs sinyaller geliyor
Son periyotta yaşadığı siyasi krizle gündeme gelen İngiltere’de de imalat endüstrisine ait göstergeler de negatif bir tabloya işaret ediyor.
Ocak-Eylül periyodunda yapılan ihracat sayıları dikkate alındığında Türkiye’nin ihracatı içinde yüzde 5 hisseye sahip olan İngiltere’de Ekim ayına ait imalat PMI 45,8 ile Almanya’da olduğu üzere pandemi devrinden bu yana en düşük seviyeyi gördü. Ekonomistler İngiltere’de Ekim devrinde imalat PMI’ın 48 olarak gerçekleşmesini bekliyordu.
Türkiye, Ocak-Eylül periyodunda İngiltere’ye 9,8 milyar dolar ihracat gerçekleştirdi. İngiltere bu periyotta Türkiye’nin en çok ihracat yapılan 4. pazarı oldu.
Eylül’de ihracat ikliminde daralma sinyalleri sürmüştü
Türkiye’nin ihracat pazarlarındaki aktiviteyi ölçen ihracat iklim endeksi bu yıl birinci kere Ağustos ayında eşik paha olan 50’nin altında gerçekleşerek daralma sinyali vermişti. Endeks Eylül ayında da eşik kıymetin altında kaydedilerek üst üste ikinci kere daralmaya işaret etmişti.
İhracat İklimi PMI endeksleri ulusal PMI anketlerindeki üretim trendlerine ait bilgilerin ağırlıklandırılmasıyla hesaplanıyor. Yükler resmi istatistiklere nazaran Türkiye’nin ticaret ortaklarının ilgili ülkenin dış ticaretine yaptığı katkıların rölâtif ehemmiyetine nazaran oluşturuluyor.
Ulusal PMI anketlerindeki üretim trendlerinin, ilgili ülkelerin Türk imalatçıları açısından değerine nazaran ağırlıklandırılması sonucunda Türk imalatçılarının ihracat pazarlarındaki ekonomik durum hakkında bilgi veren bir öncü gösterge elde ediliyor.
50 eşik seviyesinin üzerinde ölçülen her paha ihracat ikliminde düzgünleşme olduğunu gösterirken, 50,0 eşik seviyesinin altında ölçülen pahalar ise bozulmaya işaret ediyor.
Ocak-Eylül periyodunda Türkiye’nin en çok ihracat yaptığı 10 ülke
| Ülke |
İhracat (Milyar $) |
Pay (%) |
| Almanya |
15,8 |
8,4 |
| ABD |
12,8 |
6,8 |
| Irak |
9,9 |
5,3 |
| İngiltere |
9,8 |
5,2 |
| İtalya |
9,3 |
4,9 |
| İspanya |
7,5 |
4 |
| Fransa |
7 |
3,7 |
| Hollanda |
6,2 |
3,3 |
| Rusya |
5,7 |
3 |
| İsrail |
5,4 |
2,9 |
Avrupa’da resesyon beklentileri
Türkiye’nin ana ihracat pazarı Avrupa’da tarihi faiz artışının akabinde sıkılaşma patikasının devam etmesi beklenirken, yetkililer de resesyon ihtimaline daha fazla dikkat çekiyor.
Son olarak Avrupa Merkez Bankası Lider Yardımcısı Luis de Guindos, Euro Bölgesi iktisadının arka arda iki çeyrek daralmaya yenik düşebileceğini söylemişti.
Avrupa Merkez Bankası Eylül ayında yaptığı toplantıda tarihinde birinci sefer 75 baz puanlık faiz artış kararı almış ve önümüzdeki toplantılarda da faiz artışlarının devam edeceğinin sinyalini vermişti.
IMF yayımladığı Ekim 2022 Global Ekonomik Görünüm Raporu’nda 2023 için büyüme varsayımlarında aşağı taraflı en büyük revizyonunu Euro Bölgesi içi yapmış ve önümüzdeki yıl için yalnızca yüzde 0,5’lik bir büyüme öngörmüştü.
News
